Фүзули сәнәткарлығы : Монографија

Abstract

Белински сәнәткарларын јарадыҹылыг илһамыны тәбиәт һадисәләрилә мүгајисә едәрәк бә’зисини шампански кими көпүкләнән газлы суја, бә’зисини јашыл кәнарлы архлардан күләрәк ахан дуру суја, бә’зисини исә күкрәк далгаларла ашыб-дашан Ниагара шәлаләсинә, бир гисмини дә саһилләри вә диби көрүнмәјән, јери-көјү әкс етдирән мүһит дәнизләринә бәнзәдир... Фүзулиннн сәнәти шүбһәсиз ки, ахырынҹылардандыр. Бу бөјүк ше’р дүһасынын әсәрләрилә дәриндән таныш оланда һејрәт бизи көтүрүр. Биз бу надир вә гадиф ше’р устадынын, гәлбләр мүһәидисинин, «көнүл мүлкүнүн султанынын» һәтта ајры-ајры лирик әсәрләринә сәҹдә етмәкдән өзүмүзү сахлаја билмирик. Бәлкә буна көрәдир ки, индијә гәдәр вәтәнимиздә вә онун хариҹиндә Фүзули һаггында јазанлар, данышанлар, тәдгиг едәнләр, мүлаһизә јүрүдәнләр чох олса да, онун дүһасыны ләјагәтлә тәһлил, тә’јин едән мүһүм бир елми әсәр јарадылмамышдыр. Ҝөрүнүр ки, јүксәк зөвг саһиби, сәнәтин харигәләрини дујуб дәрк адән адамлар Фүзулинин ше’р күлүстанында өзләрини вәҹд вә һејрәтдән хилас едә билмир* ләр. Фүзули мисраларындан алдыглары түкәнмәз мә’нәви, естетик зөвг илә јашамағы бу мисралар үзәриндә тәһлил апармагдан даһа фәзлә, даһа мүнасиб сајырлар.